Samen sterker: één team, één ambitie

‘‘Niets doen is geen optie’’, verzekert Tanja Schuur, medisch bestuurder en klinisch geriater van het MCL. ‘‘De zorg staat op een kruispunt van verandering. Als je niets doet, dan betekent dat niet dat er niets verandert. Integendeel, dan worden de veranderingen elders bepaald en overkomt het je als ziekenhuis. Dat willen we voor zijn en deze fusie helpt ons daarbij.’’

Het is ook zeker niet zo dat beide partijen tot elkaar zijn veroordeeld omdat een of beide ziekenhuizen er niet goed voor staan. Integendeel. Ondanks de wachtlijsten door personeelstekorten als gevolg van verzuim en vertrekkende medewerkers, hebben beide ziekenhuizen het afgelopen jaar financieel goed gedraaid. Volgens bestuursvoorzitter Patrick Vink is dit dan ook een fusie vanuit ‘robuustheid’ met de kracht van twee gezonde partners.

‘‘We willen zo onze slagkracht verder vergroten. Door de krachten te bundelen hebben we meer mogelijkheden om de noodzakelijke innovaties en investeringen in digitalisering te realiseren. En we kunnen ze beter en breder invoeren, omdat de drempels tussen de beide ziekenhuizen straks weg zijn. Van dezelfde investeringen kunnen straks meer patiënten en medewerkers profiteren.’’

Ook nu plukken beide ziekenhuizen volgens Arno Huisman, voorzitter van de Verpleegkundige Adviesraad (VAR) en lid van de bestuursraad, al de vruchten van intensieve samenwerking. ‘‘We wisselen nu al geregeld medewerkers uit en helpen elkaar waar mogelijk. Zo heeft eind vorig jaar OK-personeel uit Heerenveen in Leeuwarden met succes geholpen om de wachtlijst bij sommige operaties terug te dringen.’’

Dit zijn nog tijdelijke oplossingen, bij fuseren kun je de zorg volgens Arno Huisman echt beter en slimmer organiseren. Zo heeft het MCL nu 14 operatiekamers en Tjongerschans 8. ‘‘De fusie biedt ons in toenemende mate de mogelijkheid om slim om te gaan met de capaciteiten van beide ziekenhuizen over de volle breedte van de zorgprofielen. Zo is het voor de planning van operaties efficiënter wanneer je beschikt over 22 operatiekamers in plaats van 14 en 8 in de afzonderlijke ziekenhuizen, waarbij op beide locaties ruimte vrij moet blijven voor onverwachte ingrepen. Door OK’s op deze manier te benutten kunnen we meer patiënten helpen en ook medewerkers beter inzetten daar waar ze nodig zijn.’’

Volgens Tanja Schuur is het niet meer van deze tijd dat alle ziekenhuizen individueel alle zorg maar proberen in de lucht te houden. Dit is duur, weinig efficiënt en op den duur ook niet vol te houden. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) waar de ziekenhuizen in Nederland zich aan hebben verbonden, is daarin klip en klaar. Er zal meer zorg geconcentreerd moeten worden, alleen al om straks nog aan de volumenormen voor ingrepen te kunnen voldoen.

De beroepsverenigingen van specialisten hebben zelf voor de meeste ingrepen die volumes bepaald. Een ziekenhuis moet deze aantallen halen om aantoonbaar voldoende ervaring op te bouwen en zo de gewenste kwaliteit van zorg te leveren. Haal je de aantallen niet, dan mag een ziekenhuis die ingreep niet langer uitvoeren. Minister Ernst Kuipers pakt op dit punt ook door. Dat bleek onlangs toen hij bepaalde dat kinderhartchirurgie nog maar in twee in plaats van vier centra uitgevoerd mag worden. Dit om de ervaring en kwaliteit van de kinderhartchirurgie op peil te houden.

Voor het MCL is het belangrijk om de complexe zorg op bijvoorbeeld het gebied van oncologie of cardiologie voor alle Friezen in de provincie te behouden. ‘‘We willen voorkomen dat patiënten hiervoor straks naar Groningen of Zwolle moeten reizen, als het ook hier kan. Maar daarvoor moeten we als ziekenhuizen goed samenwerken en patiënten naar elkaar verwijzen’’, vertelt Patrick Vink.

Daarbij kan het MCL het stukje topklinische zorg en diagnostiek leveren, terwijl de rest van zo’n traject prima in het ziekenhuis in de regio kan. Het is niet efficiënt en uiteindelijk onbetaalbaar wanneer alle ziekenhuizen in dure technologie investeren. Ook dat kun je beter concentreren. Soms zullen patiënten dan wel binnen de provincie wat vaker moeten reizen, maar als dat betekent dat ze of sneller aan de beurt zijn of kwalitatief betere zorg krijgen, dan hoeft dat geen probleem te zijn. Tegelijk blijft veel zorg op de plek waar mensen deze ook nu al krijgen. Niet alles gaat over de kop. 

Topklinische zorg behouden, betekent ook innoveren en wetenschappelijk onderzoek doen. Zo onderzoekt het MCL of elders in universitaire ziekenhuizen ontwikkelde behandelmethoden ook altijd evengoed werken bij alle doelgroepen waarvoor ze zijn ontwikkeld. Zo kunnen er bijvoorbeeld verschillen zijn in effectiviteit van bepaalde medicijnen tussen mannen en vrouwen of kinderen en ouderen. Onderzoek hiernaar draagt direct bij aan betere kwaliteit van zorg en leven voor de patiënt.

Niet iedereen in het MCL ziet direct de noodzaak voor een fusie. Er zijn groepen medewerkers die het prima vinden hoe het nu gaat. Ze hebben alles goed voor elkaar, vinden ze. Het is nog maar de vraag of dat zo blijft, aldus Tanja Schuur. ‘‘Zoals ik al aangaf, de zorg blijft niet zoals het is en dat geldt ook voor deze medewerkers. In dat geval kun je beter zelf als ziekenhuis proactief de verandering vormgeven.’’

Ook voor afdelingen die nu niet direct de voordelen zien, gaat de fusie winst opleveren, verwacht zij. ‘‘Als de vakgroepen groter worden, nemen de mogelijkheden toe om met elkaar diensten te draaien zonder dat de werkdruk te hoog wordt, maar ook om je als arts te specialiseren en wetenschappelijk onderzoek te doen als je dat graag wilt. Want niet iedereen hoeft wetenschapper te worden. In Heerenveen en hier in Leeuwarden doen we voor 85 tot 90 procent ‘gewone’ goede basiszorg. Dus als je dat graag doet, dan is daar ook alle ruimte voor.’’

Daar ziet Arno Huisman ook een van de voordelen voor verpleegkundigen. Hun mogelijkheden voor scholing en ontwikkeling nemen toe, waarmee de nieuwe organisatie aantrekkelijker wordt als werkgever. ‘‘Dat is van groot belang in deze tijd waarin steeds moeilijker personeel te vinden is. Het is een groot voordeel dat mensen straks meer kunnen kiezen.’’

Als voorbeeld noemt hij verpleegkundigen die bewust hebben gekozen voor het meer persoonlijke kleinschalige karakter van Tjongerschans. Tegelijk kunnen diezelfde verpleegkundigen het ook leuk vinden om deel te nemen aan een wetenschappelijk onderzoek. Tot nu toe was dat ingewikkeld, maar straks kunnen ze dat, indien gewenst, ook combineren. Daardoor wordt hun werk aantrekkelijker en daarmee de kans groter dat goede mensen behouden blijven.

Om de fusie zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen en mensen ook de tijd te geven eraan te wennen, is volgens Patrick Vink besloten om niet direct al begin volgend jaar allemaal keuzes te maken over welke zorg uiteindelijk waar moet gebeuren. Bij de ondersteunende diensten zal al wel sneller sprake zijn van integratie, maar bij de zorg zal dit meer organisch verlopen. ‘‘Er zijn nu al artsen die veel samenwerken en die allerlei kansen zien in de fusie. Zij zullen sneller gaan. Anderen hebben meer tijd nodig. Die is er, maar uiteindelijk moeten ze allemaal mee.’’

“Wij houden rekening met de mogelijkheid dat binnen een paar jaar het ziekenhuis in Sneek wil aansluiten bij het MCL en Tjongerschans.” Er loopt onder leiding van het strategische onderzoeksbureau Gupta een onderzoekstraject naar de toekomst van de ziekenhuiszorg in Friesland. Daarin werken de vier ziekenhuizen en de zorgverzekeraar Achmea Zilveren Kruis/De Friesland en VGZ samen.

MCL en Tjongerschans kunnen heel snel fuseren, omdat ze eerder al bestuurlijk zijn gefuseerd en samen in een concern Zorgpartners Friesland (ZPF) zitten. We willen nu door zodat we vanuit kracht met meer (financiële) mogelijkheden zelf de noodzakelijke veranderingen in gang kunnen zetten. Of het nu gaat om opleiding van medewerkers, digitalisering van de zorg, de Juiste Zorg op de Juiste Plaats of belangrijke innovaties, wij willen aan de slag. Wij staan daarbij altijd open voor samenwerking met anderen.’’

Bekijk meer verhalen over afdelingen, mensen, zorg, keuzes, meedoen en geluk op deze pagina.

MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en behoort sinds 2003 tot de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat ons ziekenhuis voldoet aan verschillende eisen die voornamelijk te maken hebben met de kwaliteit van het onderwijs, (medische) opleidingen en wetenschappelijk onderzoek. Het lidmaatschap betekent een erkenning voor de energie die het MCL heeft gestoken in de specialistische opleidingen. De vereniging STZ bestaat uit zesentwintig grote opleidingsziekenhuizen in Nederland die hooggespecialiseerde medische zorg verlenen, wetenschappelijk onderzoek doen en vele artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals opleiden. Meer weten? Zie deze pagina.