Onderzoek ondersteunt het verpleegkundig vak!

Onderzoek doen in de zorg is niet nieuw, ook in het MCL niet. In de medische discipline is wetenschappelijk onderzoek al langer onderdeel van de dagelijkse praktijk om zo de zorg voor patiënten te verbeteren. Wetenschappelijk onderzoek in de verpleegkundige praktijk is echter relatief nieuw. Dat wil zeggen, verplegingswetenschap bestaat al wel sinds halverwege de vorige eeuw, maar verpleegkundig onderzoekers zie je pas sinds kort ook in ziekenhuizen rondlopen. Zij voeren wetenschappelijk onderzoek uit om specifiek de verpleegkundige zorg voor patiënten te verbeteren. Om verpleegkundig onderzoek te stimuleren en te ondersteunen is in het voorjaar van 2018 al het lectoraat Verpleegkundig Leiderschap & Onderzoek voor Goede Zorg in het leven geroepen. Dit is een samenwerking tussen MCL en NHL Stenden Hogeschool.

Dr. Margreet van der Cingel is van oorsprong zelf verpleegkundige en is nu als gepromoveerd onderzoeksleider ruim vier jaar lector. Het lectoraat bestaat uit enerzijds onderzoekers van het MCL en anderzijds docent-onderzoekers van NHL Stenden. Sinds afgelopen jaar kan het lectoraat bovendien samenwerken met verpleegkundig onderzoekers in de ZE’s omdat het MCL er echt voor gekozen heeft verpleegkundig onderzoekers in functie te zetten. Dit betekent dat er nu ook op de verpleegafdelingen van het MCL verpleegkundigen in een combinatiefunctie als verpleegkundig onderzoekers werken. De taak van het lectoraat is om relevante onderzoeksthema’s vast te stellen en er samen met de onderzoekers voor te zorgen dat de onderzoeken goed worden uitgevoerd. Verpleegkundige onderzoeksthema’s zijn bijvoorbeeld onderzoek naar de beste manier waarop verpleegkundigen patiënten kunnen ondersteunen in het dagelijks functioneren, of bij preventie van risico’s zoals vallen of ondervoeding, of helpen een gezonde leefstijl te bevorderen zoals in de voorbereiding op een operatie of juist bij het ontslag naar huis.

Als lector is Van der Cingel, die onlangs een tweede termijn van vier jaar voor haar lectoraat heeft gekregen, degene die dit in goede banen leidt en is ze ook het gezicht van verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek in het ziekenhuis. Daarbij wordt samengewerkt met de wetenschapscommissie van het MCL en de Verpleegkundige Advies Raad (VAR). “De VAR vertegenwoordigt de verpleegkundigen in de organisatie. Zij weten dus wat er in de beroepsgroep speelt en dat levert ons als lectoraat waardevolle input op. Tegelijkertijd kan het lectoraat helpen een vertaalslag te doen richting de VAR voor alles dat met verpleegkundig onderzoek te maken heeft”, legt Van der Cingel uit.

De inzet op verpleegkundig onderzoek en het positioneren van verpleegkundig onderzoekers in de organisatie is een landelijke ontwikkeling die ook in de STZ-ziekenhuizen speelt, waar het MCL er één van is. Voor de professionalisering van de beroepsgroep is onderzoek doen en gebruiken belangrijk, vertelt Van der Cingel. “Als we goede zorg willen verlenen en de kwaliteit van zorg op lange duur overeind willen houden, moeten we het vak up-to-date houden met nieuwe kennis uit onderzoek en kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Daar moet het lectoraat in helpen. Niet alleen het vergaren van nieuwe kennis, maar ook het verspreiden daarvan is een belangrijke taak. En hoe zorg je dat de verpleegkundigen plezier houden in hun werk en over hun vakgebied vanuit die kennis mee kunnen denken?”

Door nieuwe kennis te gebruiken in de praktijk, kan de zorg voor patiënten ook voortdurend verbeterd worden. Van der Cingel legt dit uit aan de hand van een voorbeeld. “In het verpleegkundige beroep zijn allerlei handelingen die gebruikelijk zijn, bijvoorbeeld het gebruik van bedhekken bij onrustige patiënten, waarvan onderzoek heeft aangetoond dat ze helemaal niet zo goed zijn en zelfs averechts werken voor de patiënt. Dit wordt de ‘beter laten-lijst’ genoemd. Verpleegkundig onderzoek moet op die manier leiden tot aanpassingen in de zorg. Dat geeft aan hoe waardevol onderzoek voor de kwaliteit van zorg is.”

Daarnaast is het bieden van een loopbaanperspectief voor verpleegkundigen ook een belangrijke reden om verpleegkundig onderzoek in de praktijk in te voeren en verpleegkundig onderzoekers in functie te zetten. Dat kan van grote waarde zijn in de arbeidsmarkt, die steeds meer onder druk komt te staan. Het wordt voor ziekenhuizen moeilijker om voldoende personeel te werven en die krapte geldt zeker voor de verpleegkundige beroepsgroep. ”In die grote beroepsgroep zijn mensen die onderzoek doen heel leuk vinden, er een universitaire opleiding in doen of hebben gedaan en hun kwaliteiten graag willen inzetten. Om die groep te behouden helpt het als het MCL ze meer mogelijkheden biedt. Op die manier hoop je hen voor een langere tijd aan het ziekenhuis te kunnen binden.”

Ook kun je meer nieuwe verpleegkundigen enthousiasmeren om naar het MCL te komen. “We vergroten hiermee de aantrekkingskracht. Als jij verpleegkundige bent en geïnteresseerd bent in het doen van verpleegkundig onderzoek, dan kan het MCL zo een hele mooie plek zijn om te komen werken. Wij bieden op dit moment mogelijkheden die nog niet overal geboden worden.”

Het lectoraat bestaat nu ruim vierenhalf jaar en Van der Cingel ziet duidelijk wat het in die periode heeft opgebracht. “Nu weten mensen hier veel beter wat verpleegkundig onderzoek inhoudt. Het heeft echt een gezicht gekregen. Ik ben blij dat het MCL voor een lectoraat en verpleegkundig onderzoekers in de praktijk heeft gekozen en vooral ook hoe het MCL verder wil gaan met de resultaten van onderzoek dat we tot nu toe hebben gedaan. Verpleegkundig onderzoek wordt echt gezien als iets dat nodig is. Je merkt aan iedereen hier dat het belangrijk wordt gevonden. Dat is een compliment voor het MCL.” Haar wensen voor de volgende vijf jaar zijn ook helder: “Ik hoop dat over een aantal jaren verpleegkundig onderzoek op iedere afdeling heel normaal is geworden. Als wij als verpleegkundigen ons werk goed willen doen, moeten we zorgen dat we ons vak bijhouden en daar is onderzoek in de patiëntenzorg heel belangrijk in.”

Bekijk meer verhalen over afdelingen, mensen, zorg, keuzes, meedoen en geluk op deze pagina.

MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en behoort sinds 2003 tot de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat ons ziekenhuis voldoet aan verschillende eisen die voornamelijk te maken hebben met de kwaliteit van het onderwijs, (medische) opleidingen en wetenschappelijk onderzoek. Het lidmaatschap betekent een erkenning voor de energie die het MCL heeft gestoken in de specialistische opleidingen. De vereniging STZ bestaat uit zesentwintig grote opleidingsziekenhuizen in Nederland die hooggespecialiseerde medische zorg verlenen, wetenschappelijk onderzoek doen en vele artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals opleiden. Meer weten? Zie deze pagina.