Intensive Care MCL geeft patiënten aan de beademing weer een stem
Peter Egbers en Ingrid Bakker - van der Meulen
“Kunnen praten helpt ook bij het herstel van de patiënt en geeft een stukje kwaliteit van leven terug.”
Stel je eens voor, je bent opgenomen op de IC. Door een buisje in je keel, vanwege beademing, ben je niet in staat om te praten. Dit bemoeilijkt de communicatie. Toch wil je als patiënt graag laten weten hoe je je voelt of wat je wilt. Via oogsignalen of armgebaren probeer je te communiceren, maar je boodschap komt niet helemaal over. Hoe fijn is het dat je als IC-patiënt in bepaalde gevallen weer een stem krijgt? De Intensive Care (IC) van het MCL heeft een speciale methode ontwikkeld waarbij het lukt om patiënten letterlijk weer een stem te geven terwijl ze aan de beademing liggen. Buiten het feit dat er nu echt met de patiënt gecommuniceerd kan worden, krijgen patiënten hiermee weer een stukje kwaliteit van leven terug.
Idee ontstaan in de Efteling
Het idee voor spreken aan de beademing is ontstaan in de Efteling. Daar zag intensivist Peter Egbers mensen in een rolstoel die ernstig spierzwak waren, die beademd werden en onderling konden spreken. Egbers: ‘’Toen dacht ik, die spierzwakke patiënten zijn misschien wel vergelijkbaar met mijn spierzwakke patiënten. Toen ben ik gaan kijken of wij dit op de IC ook konden realiseren en dat is gelukt!’’
Techniek
Spreken aan de beademing kan wanneer patiënten een buisje in de luchtweg hebben gekregen, via de hals (tracheacanule), om door te ademen. Om te kunnen praten hebben je stembanden namelijk lucht nodig. Egbers: ‘’Hierbij wordt er een klep in het beademingscircuit gezet waardoor de patiënt lucht krijgt uit de beademingsmachine, maar moet uitademen via de ‘natuurlijke weg’, via de stembanden. Hierdoor kan de patiënt geluid maken en dus praten. Niet iedere patiënt is hier geschikt voor. Patiënten moeten een opening in de hals naar de luchtweg toe (tracheostoma) hebben en goed te instrueren zijn. Deze techniek wordt inmiddels zo’n 20 tot 30 keer per jaar ingezet. Dat lijkt niet veel, maar het zijn patiënten die weken liggen.’’
Complete team geschoold
Ingrid Bakker-van der Meulen is werkzaam op de IC in het MCL als ventilation practitioner. In totaal beschikt het MCL over twee ventilation practitioners. Dit zijn IC-verpleegkundigen die een specialisatie hebben gevolgd met betrekking tot beademing en luchtwegmanagement. Zij spelen een belangrijke rol bij spreken aan de beademing. Bakker-Van der Meulen: ‘’Het hele team in het MCL is geschoold en naast de gebruikelijke scholing maken we ook gebruik van scholing aan het bed. Als er een patiënt spreekt aan de beademing, helpen en denken de ventilation practitioners mee om dat proces te optimaliseren.’’
Gesprek voeren
Bakker-Van der Meulen: ‘’Als een patiënt kan spreken aan de beademing is dat ontzettend prettig voor de patiënt, de familie, maar ook voor ons als verpleegkundigen en intensivisten. Omdat we dan niet telkens met ja-nee-vragen antwoorden krijgen, maar dat we ook echt een gesprek kunnen voeren. Soms een diepgaand gesprek of even een grapje kunnen maken. Kunnen praten helpt ook bij het herstel van de patiënt en geeft een stukje kwaliteit van leven terug.’’
Kennisoverdracht
Inmiddels brengen de IC-medewerkers hun kennis en ervaring ook over naar andere ziekenhuizen. Zo werd de IC van het Amphia ziekenhuis in Breda recent nog geholpen om deze techniek ook daar toe te passen. Eerder gebeurde dat ook al in het Deventer ziekenhuis, Dijklander ziekenhuis, in het Erasmus en Radboud UMC. Zo kan de IC van het MCL niet alleen in het MCL maar ook daarbuiten van grote waarde zijn om patiënten hun stem letterlijk terug te geven. Egbers: ‘’Daarnaast nemen we ook jaarlijks deel aan de opleiding tot Ventilation Practitioner. Daarbij ontvangen we collega’s van andere ziekenhuizen om hier het onderwijs te volgen over spraak en sliktraining tijdens beademing.’’
Ambitie om expertisecentrum te worden
Het MCL heeft de ambitie om een expertisecentrum te worden. Dit biedt meer ruimte voor scholing en onderzoek en dat komt de kwaliteit van IC-patiënten in Nederland ten goede. Egbers: ‘’De methode is makkelijk uit te leggen, maar in de praktijk zijn er veel details waar op gelet moet worden. Het is voor de patiënt een enorme verbetering, maar het betekent voor de IC dat er flink geïnvesteerd moet worden in de kennis om het te kunnen uitvoeren. Hiernaast is samenwerking met logopedisten belangrijk en die zijn nog niet op alle IC’s werkzaam. We willen via eigen onderzoek laten zien waarom alle details zo belangrijk zijn, zodat niet alleen de makkelijkste maar ook de moeilijkste patiënten kunnen praten in de voor hen moeilijkste fase van de behandeling. Een doel voor de toekomst is om de methode makkelijker te maken, daar zijn verschillende plannen voor. Eerst testen we dit in een simulator, zodat we het daarna ook zo veilig mogelijk bij een patiënt kunnen toepassen. Daarnaast willen we de simulator “reisklaar” maken, zodat we onze methode in andere ziekenhuizen kunnen tonen voordat we daar met een patiënt starten.’’
Meer lezen van MCL vertelt?
Bekijk meer verhalen over afdelingen, mensen, zorg, keuzes, meedoen en geluk op deze pagina.
MCL als topklinisch opleidingsziekenhuis
MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en behoort sinds 2003 tot de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat ons ziekenhuis voldoet aan verschillende eisen die voornamelijk te maken hebben met de kwaliteit van het onderwijs, (medische) opleidingen en wetenschappelijk onderzoek. Het lidmaatschap betekent een erkenning voor de energie die het MCL heeft gestoken in de specialistische opleidingen. De vereniging STZ bestaat uit zesentwintig grote opleidingsziekenhuizen in Nederland die hooggespecialiseerde medische zorg verlenen, wetenschappelijk onderzoek doen en vele artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals opleiden. Meer weten? Zie deze pagina.