Bereiding chemo- en immunotherapie in de ziekenhuisapotheek
Esther de With
“Wij laten niets aan het toeval over.”
Patiënten die kanker hebben, worden in veel gevallen behandeld met chemo- of immunotherapie. De collega’s van de ziekenhuisapotheek van het MCL maken jaarlijks 18.000 tot 20.000 van dit soort geneesmiddelen. De bereiding is maatwerk; de kleinste afwijking van het recept kan bijwerkingen veroorzaken of de werking verminderen. In de ziekenhuisapotheek werken ze dan ook in opperste concentratie, vertelt apothekersassistent Esther de With: “Wij laten niets aan het toeval over.”
De collega’s van de ziekenhuisapotheek verzorgen de medicijnen voor alle patiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis en controleren of zij de medicatie mogen hebben. Alles wat niet te koop is, maken zij bovendien zelf. Het bereiden van chemo- en immunotherapie, ook wel cytostatica genoemd, is een groot onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden van de bereidingsafdeling in de ziekenhuisapotheek.
Geen make-up
Werken met cytostatica is een verantwoordelijke klus, vertelt Esther: “Wij maken deze kuren voor kwetsbare patiënten. Al voor we van start gaan met de bereiding, volgen we daarom een strikt veiligheidsprotocol. Zo voorkomen we dat de cytostatica vervuild raken of wij zelf met deze stoffen in aanraking komen.” Esther en haar collega’s werken in ‘geclassificeerde’ ruimtes (zeer schone ruimtes die getest worden op micro-organismen en deeltjes) en zijn van top tot teen gehuld in steriele kleding. Ook het dragen van sieraden en make-up is uit den boze.
Binnen twee uur
Op het moment dat het recept van de arts binnenkomt, gaan de apothekersassistenten aan de slag; ze controleren de dosering en het overige medicatiegebruik in het elektronisch patiëntendossier, bereiden alle benodigde stoffen voor de kuur voor en gaan daarna aan de slag met de bereiding in een veiligheidswerkbank. Een soort afzuigkast met glas ervoor, waar constant steriele lucht in wordt geblazen. “Vanaf het moment dat we de opdracht krijgen, hebben we maximaal twee uur om de kuur bij de patiënt te krijgen. We streven er uiteraard naar om dit zo snel mogelijk te leveren en in de praktijk lukt dit meestal ook. Met de grote hoeveelheid kuren die we in ons ziekenhuis aan patiënten leveren, is dat aanpoten”, aldus Esther.
Stap voor stap
Ondanks dat ze in de ziekenhuisapotheek af en toe snel moeten schakelen, verliezen de assistenten en apothekers de regels en procedures nooit uit het oog. Esther: “We doorlopen veel controlestappen en leggen alles digitaal vast. Bovendien bereiden we de kuren ‘gravimetrisch’. Dit betekent dat we alle stoffen voor de kuur op de milligram nauwkeurig wegen op een speciale weegschaal, die is gekoppeld aan het automatische bereidingssysteem.” Zodra de apothekersassistenten klaar zijn met bereiden, volgt er nog een laatste controle door de ziekenhuisapotheker die alle doorlopen stappen checkt. Pas daarna wordt de kuur ‘vrijgegeven’ voor de patiënt.
De hoeveelheid kuren die ze maken, neemt jaarlijks met 5 tot 10 procent toe
Concreet bijdragen aan de zorg
Door de vergrijzing en betere opsporingsmethodes, komen er steeds meer mensen met kanker in het MCL. Dat merken ze ook in de ziekenhuisapotheek. De hoeveelheid kuren die ze maken, neemt jaarlijks met 5 tot 10 procent toe. Esther en haar collega’s merken dit ook. Zij ‘bewegen mee’ met de drukte op de oncologische afdelingen: “Mijn collega’s en ik worden hierdoor uitgedaagd om zelfstandig na te denken en te werken. Dat de hoeveel mensen met kanker toeneemt, is natuurlijk zorgelijk. Ik vind het mooi dat we voor hen medicatie op maat kunnen maken en zo heel concreet kunnen bijdragen aan hun zorg.”
Meer lezen van MCL vertelt?
Bekijk meer verhalen over afdelingen, mensen, zorg, keuzes, meedoen en geluk op deze pagina.
MCL als topklinisch opleidingsziekenhuis
MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en behoort sinds 2003 tot de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat ons ziekenhuis voldoet aan verschillende eisen die voornamelijk te maken hebben met de kwaliteit van het onderwijs, (medische) opleidingen en wetenschappelijk onderzoek. Het lidmaatschap betekent een erkenning voor de energie die het MCL heeft gestoken in de specialistische opleidingen. De vereniging STZ bestaat uit zesentwintig grote opleidingsziekenhuizen in Nederland die hooggespecialiseerde medische zorg verlenen, wetenschappelijk onderzoek doen en vele artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals opleiden. Meer weten? Zie deze pagina.